آموزش پژوهی : چگونه می توانم به بهبود مهارتهای درس قرآن دانش آموزان چند پایه کمک کنم؟

قرآن، پيام روشن الهي است که همه انسان ها را به راستي و رستگاري دعوت مي کند. از صدر اسلام تا کنون، آموزش اين پيام جاودانه الهي، از مهم ترين اهداف تعليم و تربيت در ميان مسلمانان بوده است. در کشور ما نيز، به اقتضاي جايگاه دين اسلام در فرهنگ مردم ايران و جايگاه ويژه قرآن در اعتقادات ديني، بايد آموزش قرآن مورد توجه همگان باشد تا شرايط مساعد براي تحقق اهداف اين آموزش فراهم آيد. از اين رو، درس قرآن در ميان درس هاي گوناگون دوره هاي تحصيلي، از اهميت ويژه اي برخوردار است. نگاهي اجمالي به دستاورد آموزش قرآن در کشور ما نشان مي دهد که اين دستاورد، نه با اهميت و جايگاه ويژه قرآن در اسلام تناسب دارد و نه با ميزان علاقه و اهميتي که تمام آحاد مردم براي قرآن کريم قايل هستند. از اين رو به دنبال توصيه ها و تأکيدات مکررمقام معظم رهبري در اعتلاي آموزش قرآن در آموزش و پرورش، تلاش هاي نسبتاً همه جانبه اي در فراهم آوردن زمينه هاي لازم براي اعتلا و تقويت آموزش قرآن آغاز شد. بديهي است اهداف آموزش قرآن اولين و مهم ترين امري بود که بايد مورد بازنگري و ملاحظه کارشناسانه قرار مي گرفت تا بر اساس آن ساير اجزا و ارکان يک برنامه آموزشي مانند: اصول حاکم برآموزش قرآن، سازماندهي منطقي محتوا، روش هاي مناسب آموزش، تربيت معلم و ارتقاي توانايي معلمان قرآن، نظام و شيوه هاي ارزش يابي، و ويژگي ها و توليد مواد آموزشي و کمک آموزشي، تعيين و تدوين شود. از مجموعه اين امور در ادبيات برنامه ريزي درسي، به راهنماي برنامه درسي تعبير مي شود که متأسفانه درس قرآن تا پيش از چند سال اخير، فاقد راهنماي برنامه درسي مصوب يا حتي مدوني بوده است. ارائه و بررسي راهنماي برنامه درسي قرآن، مقام و مجال ديگري مي طلبد که اميد است، در آينده به شيوه اي مناسب به آن پرداخته شود تا فرصت نقد و بررسي آن براي همه دست اندر کاران و علاقه مندان به آموزش قرآن در سراسر کشور فراهم آيد. در اين مقاله، سعي بر آن است تا با بيان نکات مهم برنامه جديد آموزش قرآن، کليات اين برنامه معرفي شود تا زمينه مناسبي براي طرح مباحث آينده فراهم شود. مهم ترين رويکرد برنامه جديد آموزش قرآن که اهداف و سايربخش هاي اين آموزش را تحت تاثير خود قرار مي دهد، جامعيت آموزش قرآن است ؛ يعني آموزش قرآن بايد به نحوي باشد که از يک سو همه حيطه هاي يادگيري را شامل شود و به ويژه بر حيطه ي عاطفي که متکفل ايجاد و تقويت انس و علاقه دانش آموزان به قرآن و يا دگيري آن است، تاکيد ورزد؛ و از سوي ديگر تمامي موضوعات ضروري آموزش قرآن مانند روخواني، روان خواني، صحت قرائت، توانايي درک معناي عبارات و آيات ساده قرآن، آشنايي با معارف انسان سازآن و تدبر در آيات الهي را در حد امکان شامل شود .با توجه به اين رويکرد، سه هدف اصلي آموزش قرآن در سه دوره تحصيلي، علاوه بر تقويت انس و علاقه به قرآن کريم و يادگيري آن، عبارت است از توانايي قرائت قرآن در دوره ابتدايي، درک معناي عبارات و آيات ساده در دوره راهنمايي و تدبر در آيات قرآن کريم و آشنايي با شرح و توضيح آن ها در دوره متوسطه. شايان ذکر است که با توجه به جامعيت اهداف آموزش قرآن، در هر يک از سه دوره تحصيلي متناسب با شرايط ذهني و روحي دانش آموزان، ساير اهداف نيز مورد توجه قرار مي گيرد